CHEVROLET CORVAIR: TIẾT KIỆM, PHẤN KHÍCH NHƯNG ĐÃ TUYỆT CHỦNG

Ở Mỹ vào những năm 1960, "xe nhỏ gọn" có nghĩa là một chiếc xe kích thước lớn đã bị “teo tóp” lại để vừa một chiều dài cơ sở khoảng 100 inch. Chẳng hạn Ford Falcon 1960 và Plymouth Valiant 1960, cả hai giấu động cơ lên phía trước với một trục sau cứng, dẫn động bánh sau giống như người anh em kích thước lớn Fairlane và Dodge Dart của chúng.

Chevrolet Corvair là một cái gì đó hoàn toàn khác. Có mặt trên thị trường năm 1959 như là một mô hình năm 1960, Corvair đại diện cho một sự khởi sắc từ hội nghị ô tô nội địa Mỹ: Động cơ 80 mã lực 6 xi lanh thẳng hàng, bằng nhôm, làm mát bằng khí, cấu trúc thân xe nguyên khối và hệ thống treo sau tay đòn di động.

Chevrolet Corvair đã từng là xe của tương lai, hoặc ít nhất là nó trông rất giống xe tương lai. Vì "nhỏ gọn" là đồng nghĩa với "tiết kiệm" trong năm 1960 nên Chevrolet không cần làm gì nhiều. Giá bán của Corvair hai cửa khi đó là khoảng 2.000 USD (khoảng 16.000 USD hiện nay) nên nó đương nhiên được xếp vào loại xe tiết kiệm.

Chevrolet chọn thiết kế dẫn động bánh sau và động cơ đặt phía sau, một phần giúp loại bỏ đường hầm hộp số trong một chiếc xe dẫn động sau nhưng động cơ đặt trước thông thường. Và kiến trúc linh hoạt của Corvair có thể là một chiếc coupe, sedan, wagon và thậm chí van.

Với các yếu tố trên, Corvair dường như có một con đường dài thành công phía trước; số lượng sản xuất đạt đỉnh 250.000 chiếc trong năm 1960. Ngoại trừ một điều nhỏ: Corvair, giống như bất kỳ chiếc xe động cơ phía sau nào khác, trên thực tế, có thể gặp tình trạng thừa lái khiến tài xế không quen thuộc gặp một số rắc rối. Kết hợp thừa lái bất ngờ với một hệ thống treo sau độc lập tay đòn di động sẽ dẫn đến kết quả tồi tệ. Rất nhiều tai nạn đã xảy ra.

Tuy nhiên, dư luận đã không có vẻ để tâm lúc đầu. Sản xuất đến gần 340.000 chiếc vào năm 1961 và 1962, Chevrolet tiếp tục hoàn thiện Corvair và mở rộng phạm vi mô hình.
Corvair đã không được thiết kế như là một chiếc xe thể thao đặc biệt. Corvair bốn cửa lần đầu tiên ra khỏi dây chuyền vào năm 1960, tiếp theo là coupe hai cửa. Đa số xe sản xuất năm 1960 được trang bị tùy chọn hộp số hai tốc độ Powerglide tự động. Nhưng sự ra đời của Chevy II vào năm 1962 đã cho Corvair cơ hội quay về định hướng hiệu suất cao ban đầu của mẫu concept Corvair Monza tại Chicago Auto Show 1960. Và vì vậy một nền tảng linh hoạt và kinh tế cho một loại xe mới đã bắt đầu thể hiện một cái gì đó khác  biệt.

Tính thể thao gần như không chủ ý này dẫn đến một hệ thống treo Corvair tốt hơn. Tùy chọn gói trang bị thanh chống lật, lò xo cứng hơn và hệ thống treo sau tay đòn di động giới hạn đã rất phổ biến đến năm 1962. Gói này đã trở thành tiêu chuẩn trong năm 1964.  
Station wagon Corvair có kết thúc đáng buồn năm 1963, trong khi Corvair thể thao tiếp tục tăng lên. Mỗi năm Corvair lại có cải tiến nhưng phải đến năm 1965 mới được thiết kế lại, ngay sau đó một cuốn sách mang tên “Unsafe at Any Speed” ("Không an toàn ở mọi tốc độ"), đã nêu đích danh Covair. Chương đầu tiên của cuốn sách có tựa đề "The Sporty Corvair-The One-Car Accident", tuyên bố một phần rằng chiếc xe là một bi kịch của công chúng từ thế giới được cho là bí mật của kỹ thuật ô tô.Tuy nhiên, tai tiếng không an toàn của Corvair có hoàn toàn xứng đáng? Không - hay ít nhất là không hoàn toàn.

Thứ nhất, bất kỳ xe compact Mỹ đầu thập niên 60  nào cũng đều chia sẻ tính năng động như Corvair. Không có chiếc xe nào của 3 ông lớn Mỹ năm 1960 vừa nhỏ gọn và tiết kiệm vừa linh hoạt ở vận tốc cao. Vào năm 1972, một nghiên cứu của Cơ quan Quản lý An toàn Giao thông Quốc lộ Mỹ cho thấy rằng Chevrolet Covair có độ an toàn ngang hàng với những chiếc xe khác cùng thời. Điều này giống như một bản cáo trạng những chiếc xe của thời đại này và là một tuyên bố trắng án của Corvair.

Hơn nữa, những chiếc xe nhập khẩu cùng phân khúc giống như Porsche 356, cũng có cấu hình động cơ phía sau và hệ thống treo tay đòn di động phía sau.   Sự thật là xe ô tô nhập khẩu trang bị cùng hệ thống treo giống với Corvair cũng có tai tiếng gây nhiều tại nạn.   

Thật là bi kịch, và trớ trêu thay, cơ hội lớn nhất của Corvair để tạo sự chuyển biến lại đến ngay khi cuốn sách của Nader ra mắt. Model 1965 mới thiết kế lại sắc nét hơn, kiểu dáng gần như phong cách Ý, tùy chọn động cơ turbo của Corsa có thể đạt đến 180 mã lực. Một phiên bản hút khí tự nhiên có công suất 140 mã lực. Hệ thống treo gây tranh cãi đã được thay thế.  

Tuy nhiên, hậu quả của dư luận xấu và tai tiếng khiến Corvair bị mắc kẹt bất chấp những tiến bộ rõ rệt. Corvair có phong cách, hiệu suất, tinh tế và an toàn hơn bao giờ hết, nhưng đã quá muộn.

Các cơn bão tạo ra bởi báo chí, sự cạnh tranh từ Ford Mustang mới và lục đục nội bộ công ty, kết hợp với một cuộc chiến thương hiệu với Camaro, tất cả khiến Corvair khó có thể tồn tại. Doanh số sụt giảm: dưới 110.000 xe vào năm 1966, chỉ hơn 27.000 vào năm 1967, khoảng 15.000 trong năm 1968 và chỉ 6.000 trong năm 1969.

Chevrolet Corvair đã tiến hóa trong gần một thập kỷ, có những bước ngoặt đáng kể. Nếu trong một thời điểm khác, Chevrolet có thể tiếp tục phát triển Corvair, có lẽ là thương hiệu riêng dưới sự bảo trợ của công ty GM. Nhưng tính chính thống cộng với chi phí sản xuất tăng và nhận thức của công chúng gây ra sự sụp đổ của Corvair chứ không phải chỉ vì sự nguy hiểm vốn có trong thiết kế của nó.