Con đội là gì, con đội thủy lực là gì, nguyên lý làm việc
Con đội là gì?
Con đội là một chi tiết máy truyền lực trung gian, động thời con đội chịu lực nghiêng do cam phối khí gây ra trong quá trình dẫn động xupáp, khiến cho xupáp có thế hoàn toàn không chịu lực nghiêng (trong cơ cấu phân phối khí xupáp đặt).
Kết cấu con đội gồm hai phần: phần dẫn hướng (thân con đội) và phần mặt tiếp xúc với cam phối khí. Thân con đội đều có dạng hình trụ, còn phần mặt tiếp xúc thường có nhiều dạng khác nhau.
Con đội có thể chia làm ba loại chính con đội hình nấm và hình trụ; con đội con lăn; con đội thủy lực.
Con đội hình nấm và hình trụ: Con đội hình nắm và hình trụ được dùng rất nhiều. Khi dùng loại con đội này, dạng cam phân phối khí phải dùng cam lồi. Đường kính của mặt nấm tiếp xúc với trục cam phải lớn để tránh hiện tượng kẹt.
Loại con đội hình nấm được dùng rất nhiều trong cơ cấu phân phối khí xupáp đặt. Thân con đội thường nhỏ, đặc, vít điều chỉnh khe hở xupáp bắt trên phần đầu của thân.
Hình 4.21.Con đội hình nấm và con đội hình trụ
Con đội con lăn
Con đội con lăn có thế dùng cho tất cả các dạng cam, nhưng thưởng dùng với
dạng cam tiếp tuyến và cam lõm. Do con đội tiếp xúc với mặt cam bằng con lăn nên
ma sát giữa con đội và cam là ma sát lăn. Vì vậy, ưu điểm cơ bản của loại con đội này là ma sát nhỏ và phản ảnh chính xác quy luật chuyển động nâng hạ của cam tiếp tuyến và cam lõm. Nhược điểm của loại con đội này là kết cầu phức tạp.
Hìmh 422. Con đội con lăn
Con đội thủy lực
Để tránh hiện tượng có khe hổ nhiệt gây ra tiếng ổn và va đập, trong các xe du lịch cao cấp người ta thường dùng loại con đội thủy lực. Dùng loại con đội sẽ không còn tôn tại khe hỏ nhiệt. Khi trục cam quay đến vị trí nâng cao con đội, thân con đội 7 và xy lanh 8 được cam đấy lên.
Dầu nhờn chứa trong khoang dưới của piston 1 bị nén lại, bi 5 của van một chiều đóng kín trên đế van của ống 4. Do đó piston I bị đẩy lên mở xupáp ra. Do lực của lỏ xo xupáp tác dụng lên đầu piston l nên trong quá trình con đội đi lên dầu trong khoang phía dưới piston I bị nén, một phần dầu sẽ rỉ qua khe hổ giữa piston và xy lanh § ra ngoài.
Trong quá trình xupáp đóng, con đội đi xuống, khi xupáp đóng kín trên đế xupáp, con đội đi xuống đến vị trí thấp nhất. Lúc này lỗ đầu 3 trên thân con đội trùng với lỗ dầu trên thân máy. Đồng thời lò xo 2 đấy piston I đi lên cho tới khi đâu piston chạm vào đuôi xupáp.
Do đó trong cơ cấu phân phối khí không có khe hở nhiệt, khi piston 1 bị lỏ xo 2 đẩy lên, trong khoang chứa dầu phía dưới piston có độ chân không. Dầu nhờn đi qua lỗ 3 và ống đế van 4 đẩy bị 5 mở ra bố sung vào khoang chứa dâu này.
Loại con đội thuỷ lực dùng trong cơ cấu phân phối khí xupáp treo giới thiệu trên hình 4.23 có nguyên lý làm việc tương tự.
Ưu điểm đặc biệt của con đội thủy lực:
Nó có thể tự động thay đổi trị số thời gian tiết diện của cơ cấu phân phối khí. vì khi tốc độ của động cơ tăng lên, do khả năng rò rỉ dầu bị giảm đi nên xu páp mở sớm hơn so với khi chạy ở tốc độ thấp , điều này rất có lợi đối với quá trình nạp của động cơ
Hình 4.23. Con đội thủy lực.
1. Thân con đội; 2. Đầu con đội; 3. Lỗ dầu; 4. Đế ống; 5. Bi;
6. Van; 7. Thân con đội; 8. Khoang dầu
Nhược điểm của con đội thuỷ lực
Quá trình làm việc của con đội thuỷ lực tốt hay xấu phụ thuộc vào chất lượng của đầu nhờn. Vì vậy đối với loại động cơ có sử dụng con đội thuý lực thì dầu nhờn của động cơ phải luôn luôn sạch và độ nhớt phải ốn định, ít thay đổi. Dể giảm tiếng va đập của cơ cấu phân phối khí, trong một số động cơ người ta thường dùng lò xo bản chữ U như hình 4.24
Hình 4.24. Cơ cấu phối khí dùng lò xo bản để tránh va đập
Một đầu lò xo được lắp vào con đội, đầu kia được lắp vào để xupáp, lò xo có nhiệm vụ ép con đội tì sát vào mặt cam. Khi cam đây con đội lên, lỏ xo con đội sẽ làm cho con đội tiếp xúc từ tử với đuôi xupáp nên làm giãn hiện tượng va đập.
Dùng con đội thủy lực còn có một ưu điểm đặc biệt là có thể tự động thay đối trị số thời gian tiết diện của cơ cấu phân phối khí. Vì khi tốc độ động cơ tăng lên, do khả năng rò rỉ dầu giảm đi, nên xupáp mở sớm hơn khi chạy với tốc độ thấp, điều đó rất có lợi đối với quá trình nạp của động cơ.