Nguyên nhân và cách phòng tránh "Cháy nổ xe ô tô"

Cháy nổ xe ô tô là một trong những tai nạn giao thông nguy hiểm nhất, có thể gây ra thiệt hại về người và tài sản, thậm chí là cả mạng sống. Theo thống kê của Bộ Giao thông Vận tải, trong năm 2022, đã có 16 vụ cháy nổ xe ô tô xảy ra trên cả nước, gây ra 10 người chết và 27 người bị thương. Vậy nguyên nhân gây cháy nổ xe ô tô là gì và làm thế nào để phòng tránh? 

Nguyên nhân gây cháy nổ xe ô tô

Có rất nhiều nguyên nhân có thể gây ra cháy nổ xe ô tô, nhưng chúng ta có thể phân loại thành hai nhóm chính: do lỗi kỹ thuật và do sơ suất của người sử dụng. 

Hệ thống nhiên liệu bị rò rỉ

Hệ thống nhiên liệu là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây cháy nổ xe ô tô. Khi hệ thống nhiên liệu bị rò rỉ, xăng hoặc dầu sẽ tiếp xúc với các bộ phận nóng của động cơ hoặc hệ thống điện, dễ dàng gây ra cháy nổ. Nguyên nhân của việc rò rỉ có thể do ống dẫn bị hư hỏng, bình xăng bị lỗ, van xăng bị kẹt, hoặc do va chạm mạnh.

Hệ thống điện bị hư hỏng

Hệ thống điện cũng là một yếu tố quan trọng trong việc đảm bảo an toàn cho xe ô tô. Khi hệ thống điện bị hư hỏng, có thể gây ra các hiện tượng như: ngắn mạch, chập điện, quá áp, quá dòng, quá tải… Những hiện tượng này có thể làm cháy các dây điện hoặc các thiết bị điện tử trong xe, từ đó lan sang các bộ phận khác. Sự ẩu đoảng trong việc cắm nối, quấn dây, cách điện và lắp đặt các linh kiện điện tử mới có thể tạo ra nguy cơ tạo tia lửa và gây cháy nổ. Việc thay đổi hệ thống điện tử có thể dẫn đến quá tải, khi mà các linh kiện không được thiết kế để hoạt động ở mức công suất cao hơn. Điều này có thể gây ra tăng nhiệt và nguy cơ cháy nổ trong hệ thống điện tử. Ngoài ra, Việc sử dụng linh kiện điện tử không chất lượng, không rõ nguồn gốc hoặc không phù hợp có thể tạo ra nguy cơ cháy nổ. Linh kiện kém chất lượng có thể không đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật và an toàn, và dễ dẫn đến sự cố trong hệ thống điện tử

Chất lỏng, phụ gia tràn ra ngoài

Chất lỏng và phụ gia là những chất cần thiết để duy trì hoạt động của xe ô tô, như: dầu máy, dầu lái, dầu phanh, dung dịch làm mát, dung dịch rửa kính… Tuy nhiên, khi chúng tràn ra ngoài do bình chứa bị rách hoặc không đậy kín, chúng có thể tiếp xúc với các nguồn lửa hoặc các bộ phận nóng của xe và gây ra cháy nổ.. Để phòng tránh, bạn cần kiểm tra thường xuyên các chất lỏng trên xe, đặc biệt là mức độ và chất lượng của chúng. Nếu có dấu hiệu bất thường như màu sắc hay mùi hôi, bạn cần thay thế hoặc bổ sung ngay lập tức.

Bộ chuyển đổi khí thải bị quá tải

Bộ chuyển đổi khí thải là thiết bị giúp giảm thiểu lượng khí độc thải ra môi trường từ động cơ. Tuy nhiên, nếu bộ chuyển đổi khí thải bị quá tải do sử dụng nhiên liệu kém chất lượng, hoặc do lỗi kỹ thuật từ nhà sản xuất, nó có thể gây ra nhiệt độ cao và cháy nổ. Để phòng tránh, bạn cần sử dụng nhiên liệu chất lượng cao, kiểm tra thường xuyên bộ chuyển đổi khí thải và thay thế khi cần thiết.

Động cơ quá nhiệt

Động cơ là bộ phận quan trọng nhất của xe ô tô, là nơi biến đổi năng lượng nhiên liệu thành năng lượng cơ để chuyển động. Do đó, động cơ luôn phải hoạt động ở một mức nhiệt độ nhất định, không quá cao hoặc quá thấp. Khi động cơ quá nhiệt, có thể do hệ thống làm mát bị hỏng, hoặc do không bảo dưỡng định kỳ, nó sẽ gây ra các hư hại cho các bộ phận trong động cơ, và có thể gây cháy nổ.

Ống xả bị hở

Ống xả là một bộ phận dẫn khí thải từ động cơ ra ngoài. Khi ống xả bị hở, có thể do bị gỉ sét, hoặc do va chạm mạnh, khí thải sẽ không được thoát ra hoàn toàn, mà sẽ bị tích tụ trong ống xả. Khí thải này có thể chứa các chất dễ cháy như hydrocarbon, carbon monoxide, hay hydrogen… Khi có nguồn lửa hoặc nhiệt độ cao tiếp xúc với khí thải này, sẽ gây ra cháy nổ.

Dây cao áp bị lỗi

Dây cao áp là một bộ phận dùng để dẫn điện từ bugi của động cơ. Khi dây cao áp bị lỗi, có thể do bị cắt, hoặc do bị ẩm, điện áp sẽ không được truyền đều và ổn định. Điều này sẽ làm giảm hiệu suất của động cơ, và có thể gây ra các tia lửa điện. Những tia lửa này có thể kích hoạt các chất dễ cháy trong xe và gây ra cháy nổ.

Dùng nhiên liệu giả, kém chất lượng

Nhiên liệu là nguồn năng lượng chính cho xe ô tô. Tuy nhiên, hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại nhiên liệu giả, kém chất lượng, được pha trộn với các chất khác để giảm giá thành. Những loại nhiên liệu này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất và tuổi thọ của xe, mà còn có thể gây ra các phản ứng nguy hiểm khi tiếp xúc với các bộ phận của xe. Ví dụ: xăng giả có thể gây ra hiện tượng “đánh lửa sớm” (pre-ignition), khiến cho xi lanh bị quá tải và gây cháy nổ.

Cách phòng tránh cháy nổ xe ô tô

Để phòng tránh nguy cơ cháy nổ xe ô tô, bạn cần tuân thủ các biện pháp sau:

• Kiểm tra thường xuyên hệ thống nhiên liệu, hệ thống điện, các chất lỏng và phụ gia trên xe. Nếu có bất kỳ vấn đề gì, bạn cần sửa chữa hoặc thay thế ngay lập tức.
• Sử dụng nhiên liệu chất lượng cao, kiểm tra và thay thế bộ chuyển đổi khí thải khi cần thiết. Tránh sử dụng các loại xăng hay dầu không phù hợp với tiêu chuẩn của xe.
• Kiểm tra và bổ sung chất làm mát trong bình nước, kiểm tra và sửa chữa hệ thống làm mát khi cần thiết. Tránh để xe quá nhiệt do thiếu chất làm mát hay hoạt động quá lâu ở những nơi có nhiệt độ cao. Nếu thấy đồng hồ nhiệt độ báo động, bạn cần dừng xe và tìm cách làm mát động cơ.
• Tránh để xe dưới ánh nắng trực tiếp hay gần các nguồn nhiệt khác. Nếu không thể tránh được, bạn cần mở cửa xe và khoang động cơ để giảm nhiệt độ trước khi khởi động xe.
• Tránh để các vật dễ cháy như giấy, vải, nhựa hay các chất dễ bắt lửa như xăng, dầu, bình gas trong xe. Nếu có mang theo, bạn cần để ở những nơi an toàn và thoáng mát, tránh tiếp xúc với các nguồn nhiệt hay điện.
• Tránh hút thuốc lá, sử dụng lửa hay các thiết bị phát ra tia lửa trong xe. Nếu có sử dụng, bạn cần chú ý không để rơi hay quên các vật này trong xe.
• Tránh sử dụng các thiết bị điện không chính hãng hoặc không phù hợp với xe. Nếu có sử dụng, bạn cần kiểm tra kỹ chất lượng và cách sử dụng của chúng, tránh để chúng hoạt động quá lâu hay quá tải.